Mục Lục
Vân Mai là ai?
Van Mai (Họ: Mai, Tên: Vân) sinh ra tại Việt Nam, nhưng đã chuyển sang Mỹ cùng gia đình khi bước sang tuổi thanh thiếu thiên. Do rào cản ngôn ngữ nên phải bỏ ngang việc học cấp 3 trung học, nhưng cô vẫn lấy được bằng GED để thay thế. Nhờ bạn bè gợi ý, cô bắt đầu tham gia các khóa học lập trình và vận hành máy tính vào buổi tối. Đây là tiền để để nhà thiết kế Vân Mai gia nhập với thế giới trò chơi.
Vân Mai – Nhà thiết kế tạo ra một trong những nhân vật nữ chính đầu tiên trong game
Năm 1982, nhà phát triển Apollo có trụ sở tại Texas đã phát hành một trò chơi có tên Wabbit cho máy Atari 2600 (hay còn gọi là Hệ thống Máy tính Video – Video Computer System hoặc VCS). Wabbit thuộc thể loại game hành động, nơi bạn điều khiển một cô gái trẻ tên Billie Sue xua đuổi những con thỏ chạy vào cướp cà rốt từ mảnh vườn.
Lúc bấy giờ, trò chơi đã được đón nhận nồng nhiệt và mang lại chất lượng hình ảnh ấn tượng trên VCS. Bên cạnh đó, nó cũng giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử trò chơi điện tử. Bởi theo báo giới ghi nhận, Billie Sue là một trong những nhân vật nữ chính đầu tiên trong game và nhân vật nữ chính đầu tiên được đặt tên xuất hiện trên máy console gia đình.
Tuy nhiên, nhà nữ thiết kế đã rời khỏi ngành công nghiệp ngay sau khi hoàn thành dự án đầu tiên của mình. Vì thế, khi cộng đồng nhận ra những đóng góp của cô quan trọng đến nhường nào, các vị chuyên gia đã phải rất vất vả để tìm kiếm cô.
Hành trình tìm kiếm nhà thiết kế Vân Mai
Quá trình tìm kiếm cô Mai của hai nhà sử học Willært và Bunch đã được tác giả Patricia Hernandez đề cập trong một bài viết trên trang Polygon vào năm ngoái. Hernandez cho rằng việc phụ nữ thay đổi họ sau khi kết hôn có thể dẫn đến sự nhầm lẫn cho những người tìm kiếm, và đồng nghiệp của Mai có khả năng đã ghi nhầm tên cô.
Cả hai giả thuyết đều được chứng minh là đúng. Tên khai sinh của Vân Mai thực chất là Vân Trần. Thế nhưng, các trang web của người hâm mộ Atari lại ghi là “Ban Tran” và sau đó nhân viên cũ của Apollo cũng xác nhận nhầm, cản trở việc tìm kiếm của Willært và Bunch.
Nhờ sự hỗ trợ của các thành viên Tổ chức Lịch sử Trò chơi Điện tử trên Discord, Bunch và Willært đã theo dõi hồ sơ phá sản của Texas từ khi Apollo đóng cửa, bao gồm cả thông tin về tiền bản quyền trả cho các lập trình viên như Mai. Rốt cuộc, các nhà sử học cũng tìm thấy nhà nữ thiết kế và ngồi lại trò chuyện về Wabbit, cũng như cuộc sống của cô sau trò chơi.
Hồi tưởng
Trái ngược với khoản thời gian tương đối mơ hồ trong lịch sử trò chơi trước đó, cô Mai tiếp tục theo đuổi một sự nghiệp năng động sau khi rời Apollo. Cô đã lấy được bằng Khoa học Máy tính và áp dụng các kỹ năng của mình vào các lĩnh vực như viễn thông, ngân hàng. Mai bày tỏ sự biết ơn nhất định về những hạn chế của việc phát triển trò chơi ở thời kỳ đầu và cách nó trau dồi kỹ năng viết mã cho tương lai.
“Nó đã dạy tôi viết những đoạn code phải vừa gọn vừa tốt”, cô giải thích với Bunch và Willært. “Sau này, khi tôi lên Đại học, họ không còn quan tâm lắm đến RAM hay dung lượng máy tính, vì trên đó có rất nhiều. Tôi nghĩ bản thân đã trở thành một lập trình viên giỏi vì thời gian đầu không có nhiều bộ nhớ trống để viết nên logic.” Cô cũng nhớ lại thời gian tại Apollo và hồi tưởng về môi trường hợp tác, sáng tạo ở đó.
Dự tính về tương lai
Bây giờ, cô Mai vẫn đang làm trong ngành ngân hàng. Khi được hỏi có bao giờ muốn quay trở lại với thế giới trò chơi không, cô cho biết đã từng nghĩ về điều đó. Mặc dù vậy, cô cũng thừa nhận rằng quãng thời gian rời xa công việc lập trình và hàng loạt các công cụ mà các nhà phát triển có quyền truy cập ngày nay đang “đặt ra một trở ngại.”
Tuy nhiên, câu chuyện của cô hẳn đã mang lại niềm cảm hứng nhất định cho các nhà phát triển trẻ tuổi và cũng thật thú vị khi được gặp gỡ những người tiên phong trong ngành mà trước giờ ít ai biết đến.
Bên trên là video chi tiết hơn về cuộc đời của nhà thiết kế Van Mai, cũng như con đường đưa cô đến Apollo và tạo nên Wabbit của Tổ chức Lịch sử Trò chơi Điện tử (Video Game History Foundation).
Nhà sử học Kate Willært hiện điều hành kênh “A Critical Hit” nói về lịch sử trò chơi, với series Video Dames giúp dẫn dắt cô đến với câu chuyện của Mai. Còn ông Kevin Bunch đang hoạt động với kênh Atari Archive, kể những câu chuyện đằng sau các tựa game cổ điển.